tarafından İbrahim Şinasi
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
İbrahim Şinasi (5 Ağustos 1826 - 13 Eylül 1871), Osmanlı Devleti zamanında İstanbul kentinde doğan gazeteci, şair ve tiyatro yazarı.[1]
Şinasi, 19. yüzyılda Türk edebiyatını etkileyen ve yönlendiren yazarlar arasında yer alır. Osmanlı toplumunun çağdaş uygarlığı yakalayarak gelişebileceğini, bununsa batı örnek alınarak gerçekleşebileceğini savunan batılılaşma hareketinin öncülerinden biridir. Gazetelerde yazdığı makalelerle, Fransızca'dan yaptığı şiir çevirileriyle, edebi ve toplumsal eleştirileriyle, yazdığı tiyatro yapıtlarıyla ve kullandığı yalın, halkın anlayabileceği arı dille edebiyatta batılılaşmanın ilk adımlarını atmıştır. [2]
Doğumu ve hayatının ilk yılları
İstanbul’un Cihangir semtinde dünyaya gelen İbrahim Şinasi’nin doğum tarihi tam olarak bilinmez. Bu hususta üç farklı (1824-1826-1827) yıl verilmektedir. Mustafa Nihat Özön, Ömer Faruk Akün, Ahmet Rasim, Ali Canip Yöntem gibi araştırmacı ve yazarlar doğum yılı olarak 1824'ü esas alırlar fakat yakın dostu ve araştırmacı yazar Ziyad Ebüzziya Tevfik doğum yılının 1826 olduğunu dile getirir. Bazı araştırmacılar doğum yılı bile belli olmayan Şinasi için 5 Ağustos 1826 tarihini verseler de belgeyle sabit olmadığından bu tarih kesinlikle doğru değildir. Bugün sahip olunan belge niteliğindeki iki kaynağa göre doğum yılının 1826 olduğu tahmin edilmektedir. [3]
Babası, topçu yüzbaşı Mehmet Ağa, annesi ise Esma Hanım'dı.[4] 1828'te babası Yüzbaşı Mehmet Bey'in Rusya ile yapılan savaşta Şumnu'da şehit düşmesiyle henüz iki yaşındayken yetim kaldı.[5] Çocukluğu yokluk içinde geçti. 1832'de Mahalle Mektebi'ne girdi.[6]
Memuriyet hayatı
Şinasi, ilköğretimini Mahalle Sıbyan Mektebi'nde ve Feyziye Okulu'nda tamamladıktan sonra Tophane Müşiriyeti Mektubî Kalemi'ne kâtip adayı olarak girdi. Burada görevli memurlardan İbrahim Efendi'den Arapça ve Farsça öğrendi. Aynı kalemde görevli eski adı Chateauneuf olan Reşat Bey'den Fransızca dersi aldı. Bu görevindeki çalışkanlığı ve başarısı nedeniyle, önce memurluk sonra hulefalık derecesine yükseltildi.
Tophane Müşiriyeti’ne verdiği bir dilekçe üzerine 1849'da maliye alanında eğitim alması için devlet tarafından Paris'e gönderildi fakat burada edebiyat ve dil konularındaki çalışmalarını sürdürdü. Oryantalist De Sacy Ailesi ile dostluk kurdu. Ernest Renan'la tanıştı, Alphonse de Lamartine'in toplantılarını izledi. Oryantalist Pavet de Courteille'e çalışmalarında yardım etti. Ünlü dilbilimci Paul Emile Littré ile tanıştı. 1851'de Société Asiatique'e üye seçildi.
1854'te Paris dönüşünde bir süre Tophane Kalemi'nde çalıştı. Daha sonra Meclis-i Maarif Üyeliği'ne atandı. Encümen-i Daniş'te (ilimler akademisi) görev yaptı. Koruyucusu Sadrazam Mustafa Reşit Paşa’nın görevinden ayrılması üzerine üyelikten çıkarıldı. Reşit Paşa, 1857'de yeniden sadrazam olunca, Şinasi de eski görevine döndü. 1858’de Mustafa Reşit Paşa’nın ölümünden sonra Yusuf Kamil Paşa’nın koruyuculuğunu kazanmıştı .
1860'da Agah Efendi ile birlikte Tercüman-ı Ahvâl Gazetesi'ni çıkardı. Altı ay sonra Tasvir-i Efkâr adlı bir başka gazeteyi tek başına yönetmeye başladı. Devlet işlerini eleştirmesi ve Sultan Abdülaziz'e karşı girişilen eylemin düzenleyicilerinin yanında yer alması nedeniyle 1863'teki Meclis-i Maarif'teki görevine son verildi. Gazeteyi Namık Kemal'e bırakarak, 1865'te Fransa'ya gitti. Orada sözcük çalışmalarına yöneldi.
Société Asiatique Üyeliği'nden ayrıldı. 1867'de İstanbul'a döndü. Kısa bir süre sonra yeniden Paris'e gitti. Burada kaldığı iki yıla yakın sürede, Fransa Milli Kütüphanesi’nde araştırmalar yaptı. 1869'da İstanbul'a dönünce bir matbaa açtı ve eserlerinin basımıyla uğraşmaya başladı. Kısa bir süre sonra da 13 Eylül 1871'de beyin tümöründen vefat etti.
Batı uygarlığındaki Türk Edebiyatı'nın kurucusudur. Tanzimat Edebiyatı'nı başlatan, Batı Edebiyatı yolunda nazım ve nesir türünde ilk olarak eser veren Şinasi'dir. İlk çeviri şiirleri, ilk noktalama işaretleri, ilk özel Türk gazeteciliği ve ilk yerli tiyatro eseri edebiyatımıza onunla girmiştir. Akılcı ve mantıkçı olup, Türk toplumuna yeni bir görüş kazandırmak gayesindedir. Halkçıdır, halka karşı sorumluluk duygusu ile doludur. Halk, vatan millet gibi sözcükleri bugünkü anlamda ilk olarak kullanan yine Şinasi'dir. Şiiri mecazlardan arıtıp yalın hale koyar,soyut anlatımdan somut anlatıma geçer. Halk dehasına inanır, edebiyatımızda ilk olarak halk kaynaklarından yararlanıp dil, folklor araştırmaları yapar. Mazmunlu deyişler yerine sade bir dil, konuşma diline dayanan bir Türkçe yerleştirmiştir. Sanat için sanat ilkesini bırakır, halk için sanat ilkesine bağlanır. Divan Edebiyatı'ndaki parça güzelliği anlayışına karşı, toplu güzellik anlayışını savunmuştur.Toplumu bilgice kalkındırmak için en önemli yolun gazete olduğunu bilmiş ve ilk özel gazeteyi çıkarmıştır.(Tercüman-ı Ahval)Nesir alanında da kompozisyon alanında karşımıza çıkar.
Kaynakça
1- ^ İbrahim Agâh Çubukçu, Türk Düşünce Tarihinde Felsefe Hareketleri (Baskı: 2, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara: 1991), c. 174 - 1986 - 247 s.
2-^ Temel Britannica, Şinasi (Cilt: 16, Hürriyet Ofset, Ana Yayıncılık, İstanbul: Temmuz 1993), s.280
3-^ Ziyad Ebuzziya, Şinasi (Yayına hazırlayan Hüseyin Çelik) 1997, s.22-29
4- ^ Yard. Doç.Dr. Hüseyin TUNCER, Arayışlar Devri Türk Edebiyatı I, Akademi Kitabevi, 1996, s.29-32.
5- ^ Yıldız, Saadettin. "İbrahim Şinasi'ye dair Notlar". Erişim tarihi: 2009-11-12.
6-^ Ziyad Ebuzziya, Şinasi, İletişim Yayınları, İstanbul, 1997, s. 51
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
İbrahim Şinasi (5 Ağustos 1826 - 13 Eylül 1871), Osmanlı Devleti zamanında İstanbul kentinde doğan gazeteci, şair ve tiyatro yazarı.[1]
Şinasi, 19. yüzyılda Türk edebiyatını etkileyen ve yönlendiren yazarlar arasında yer alır. Osmanlı toplumunun çağdaş uygarlığı yakalayarak gelişebileceğini, bununsa batı örnek alınarak gerçekleşebileceğini savunan batılılaşma hareketinin öncülerinden biridir. Gazetelerde yazdığı makalelerle, Fransızca'dan yaptığı şiir çevirileriyle, edebi ve toplumsal eleştirileriyle, yazdığı tiyatro yapıtlarıyla ve kullandığı yalın, halkın anlayabileceği arı dille edebiyatta batılılaşmanın ilk adımlarını atmıştır. [2]
Doğumu ve hayatının ilk yılları
İstanbul’un Cihangir semtinde dünyaya gelen İbrahim Şinasi’nin doğum tarihi tam olarak bilinmez. Bu hususta üç farklı (1824-1826-1827) yıl verilmektedir. Mustafa Nihat Özön, Ömer Faruk Akün, Ahmet Rasim, Ali Canip Yöntem gibi araştırmacı ve yazarlar doğum yılı olarak 1824'ü esas alırlar fakat yakın dostu ve araştırmacı yazar Ziyad Ebüzziya Tevfik doğum yılının 1826 olduğunu dile getirir. Bazı araştırmacılar doğum yılı bile belli olmayan Şinasi için 5 Ağustos 1826 tarihini verseler de belgeyle sabit olmadığından bu tarih kesinlikle doğru değildir. Bugün sahip olunan belge niteliğindeki iki kaynağa göre doğum yılının 1826 olduğu tahmin edilmektedir. [3]
Babası, topçu yüzbaşı Mehmet Ağa, annesi ise Esma Hanım'dı.[4] 1828'te babası Yüzbaşı Mehmet Bey'in Rusya ile yapılan savaşta Şumnu'da şehit düşmesiyle henüz iki yaşındayken yetim kaldı.[5] Çocukluğu yokluk içinde geçti. 1832'de Mahalle Mektebi'ne girdi.[6]
Memuriyet hayatı
Şinasi, ilköğretimini Mahalle Sıbyan Mektebi'nde ve Feyziye Okulu'nda tamamladıktan sonra Tophane Müşiriyeti Mektubî Kalemi'ne kâtip adayı olarak girdi. Burada görevli memurlardan İbrahim Efendi'den Arapça ve Farsça öğrendi. Aynı kalemde görevli eski adı Chateauneuf olan Reşat Bey'den Fransızca dersi aldı. Bu görevindeki çalışkanlığı ve başarısı nedeniyle, önce memurluk sonra hulefalık derecesine yükseltildi.
Tophane Müşiriyeti’ne verdiği bir dilekçe üzerine 1849'da maliye alanında eğitim alması için devlet tarafından Paris'e gönderildi fakat burada edebiyat ve dil konularındaki çalışmalarını sürdürdü. Oryantalist De Sacy Ailesi ile dostluk kurdu. Ernest Renan'la tanıştı, Alphonse de Lamartine'in toplantılarını izledi. Oryantalist Pavet de Courteille'e çalışmalarında yardım etti. Ünlü dilbilimci Paul Emile Littré ile tanıştı. 1851'de Société Asiatique'e üye seçildi.
1854'te Paris dönüşünde bir süre Tophane Kalemi'nde çalıştı. Daha sonra Meclis-i Maarif Üyeliği'ne atandı. Encümen-i Daniş'te (ilimler akademisi) görev yaptı. Koruyucusu Sadrazam Mustafa Reşit Paşa’nın görevinden ayrılması üzerine üyelikten çıkarıldı. Reşit Paşa, 1857'de yeniden sadrazam olunca, Şinasi de eski görevine döndü. 1858’de Mustafa Reşit Paşa’nın ölümünden sonra Yusuf Kamil Paşa’nın koruyuculuğunu kazanmıştı .
1860'da Agah Efendi ile birlikte Tercüman-ı Ahvâl Gazetesi'ni çıkardı. Altı ay sonra Tasvir-i Efkâr adlı bir başka gazeteyi tek başına yönetmeye başladı. Devlet işlerini eleştirmesi ve Sultan Abdülaziz'e karşı girişilen eylemin düzenleyicilerinin yanında yer alması nedeniyle 1863'teki Meclis-i Maarif'teki görevine son verildi. Gazeteyi Namık Kemal'e bırakarak, 1865'te Fransa'ya gitti. Orada sözcük çalışmalarına yöneldi.
Société Asiatique Üyeliği'nden ayrıldı. 1867'de İstanbul'a döndü. Kısa bir süre sonra yeniden Paris'e gitti. Burada kaldığı iki yıla yakın sürede, Fransa Milli Kütüphanesi’nde araştırmalar yaptı. 1869'da İstanbul'a dönünce bir matbaa açtı ve eserlerinin basımıyla uğraşmaya başladı. Kısa bir süre sonra da 13 Eylül 1871'de beyin tümöründen vefat etti.
Batı uygarlığındaki Türk Edebiyatı'nın kurucusudur. Tanzimat Edebiyatı'nı başlatan, Batı Edebiyatı yolunda nazım ve nesir türünde ilk olarak eser veren Şinasi'dir. İlk çeviri şiirleri, ilk noktalama işaretleri, ilk özel Türk gazeteciliği ve ilk yerli tiyatro eseri edebiyatımıza onunla girmiştir. Akılcı ve mantıkçı olup, Türk toplumuna yeni bir görüş kazandırmak gayesindedir. Halkçıdır, halka karşı sorumluluk duygusu ile doludur. Halk, vatan millet gibi sözcükleri bugünkü anlamda ilk olarak kullanan yine Şinasi'dir. Şiiri mecazlardan arıtıp yalın hale koyar,soyut anlatımdan somut anlatıma geçer. Halk dehasına inanır, edebiyatımızda ilk olarak halk kaynaklarından yararlanıp dil, folklor araştırmaları yapar. Mazmunlu deyişler yerine sade bir dil, konuşma diline dayanan bir Türkçe yerleştirmiştir. Sanat için sanat ilkesini bırakır, halk için sanat ilkesine bağlanır. Divan Edebiyatı'ndaki parça güzelliği anlayışına karşı, toplu güzellik anlayışını savunmuştur.Toplumu bilgice kalkındırmak için en önemli yolun gazete olduğunu bilmiş ve ilk özel gazeteyi çıkarmıştır.(Tercüman-ı Ahval)Nesir alanında da kompozisyon alanında karşımıza çıkar.
Kaynakça
1- ^ İbrahim Agâh Çubukçu, Türk Düşünce Tarihinde Felsefe Hareketleri (Baskı: 2, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara: 1991), c. 174 - 1986 - 247 s.
2-^ Temel Britannica, Şinasi (Cilt: 16, Hürriyet Ofset, Ana Yayıncılık, İstanbul: Temmuz 1993), s.280
3-^ Ziyad Ebuzziya, Şinasi (Yayına hazırlayan Hüseyin Çelik) 1997, s.22-29
4- ^ Yard. Doç.Dr. Hüseyin TUNCER, Arayışlar Devri Türk Edebiyatı I, Akademi Kitabevi, 1996, s.29-32.
5- ^ Yıldız, Saadettin. "İbrahim Şinasi'ye dair Notlar". Erişim tarihi: 2009-11-12.
6-^ Ziyad Ebuzziya, Şinasi, İletişim Yayınları, İstanbul, 1997, s. 51
» Tufan Altas 23 Full Albüm...
» Prime Сasual Dating - Real Women
» Ayse Tunali 18 Full albüm
» Türk Sanat Müzigi Klasikleri - Bizim Sarkilarimiz - 4 Box 12 Albüm
» Nurcan Opel 32 Full Albüm...
» Jet-Li - Cehennem Silahi 4-Lethal.Weapon4.- 1998 DVDRip.TR.Dublaj
» Behiye Aksoy 46 Full Album...
» Güler Isik 25 Full albüm....
» Zeki Müren - 68 Full albüm - Bölüm 1...
» Abdülkadir Şehitoğlu - 9 Full albüm - Enstrümantal
» Cengiz Ozkan 8 Full Album - Kalan Muzik Arsivi
» Asik Sefai 8 Full albüm...
» Gülcihan Koç 22 Full albüm...
» Trt Türk Yediveren müzik serisi 32 Bölüm -Tsm - Türkü , Özgün , Arabes
» Supreme Сasual Dating - Authentic Damsels
» Müzeyyen Senar - 84 Full albüm...
» Supreme Сasual Dating - Real Women
» Havin - Mazide Biraktim 2012 - Türkü & THM
» Nida Ates - Ömür Bahçesi - Kalan Muzik Arsivi-2003