tarafından İslam öncesi Türk Edebiyatı( Sözlü Dönem)
Türklerin henüz yazıyı kullanmadıkları dönemdeki edebiyattır. Bu dönem edebiyatı sözlü olarak üretilmiş ve kulaktan kulağa yayılarak varlığını sürdürmüştür. Bu dönemde edebiyatımızı Şamanizm, Manihaizm, Budizm gibi dinler etkilemiştir.
1."kopuz" adı verilen sazla dile getirilmiştir.
2.Ölçü olarak ulusal ölçümüz olan "hece ölçüsü" kullanılmıştır.
3.Nazım birimi "dörtlük" tür.
4.Dönemine göre ayrı bir dili vardır.
5.Dizelere genel olarak yarım uyak hakimdir.
6.Daha çok doğa, aşk ve ölüm konuları işlenmiştir.
7.Bu döneme yönelik elimizdeki en eski kaynak Kaşgarlı Mahmut'un "Divan-ı Lügat-it Türk" adlı eseridir.
8.Bu dönem ürünleri anonimdir.
9.Avcı ve göçebe toplumun dinsel törenlerinden doğmuştur.
10.Anlatım söze dayanmaktadır.
11.Şiir ağırlıklıdır.
12.Uyak düzeni aaab,cccb,dddb dir.
13.Ürünler destan,sagu,koşuk we savdır.
Dönemin Ürünleri
1.Koşuk:Sığır denilen sürek avlarında söylenen şiirlerdir Konusu daha çok doğa, aşk, şavaş ve yiğitliktir. Bu tür daha sonra halk edebiyatında koşma adıyla anılmıştır.
2.Sav:Dönemin özlü sözleridir. Bugünkü atasözlerinin ilk biçimi niteliğindedir.
3.Sagu:"Yuğ" adı verilen ölüm törenlerinde ölen kişinin erdemlerini ve onun ölümünden duyulan hüznü dile getiren şiirlerdir.
4.Destan:Toplumu derinden etkileyen olaylar sonucunda halk arasında kendiliğinden oluşan uzun nazım türüdür.
Sözlü dönem destanlarının özellikleri
1.Toplumun ortak görüşleri yansıtılmıştır.
2.Olağanüstü özellikler bulunmaktadır.
3.Önemli kişiler han, kral gibi seçkin kişilerden veya toplumun kabullendiği bir kahramandan ibarettir.
4.Söyleyiş milli dil tarzındadır.
5.Oldukça uzun yazılardır.
6.Milli nazım ölçüsü kullanılmıştır.
7.Konuları bakımından savaş, deprem, yangın, mizah, ünlü kişilerin yaşamları şeklinde gruplandırma yapmak mümkündür.
Türk destanları
Destanlarımız yazıya geçirilmedikleri için bugün bunların ancak konularını bilmekteyiz. Bunları da İran, Çin ve Arap kaynaklarından öğreniyoruz.
Saka Devri Destanları
1) Alp Er Tunga Destanı: Türk-İran savaşlarında Alp Er Tunga’nın yiğitliklerini ve bu savaşları anlatır.
2) Şu Destanı: İskender’le Türkler arasındaki savaşı ve Türk hakanı Şu’nun kahramanlıklarını anlatır.
Hun Devri Destanları
Oğuz Destanı:Hun hükümdarı Oğuz(Mete)'un Orta Asya'da Türk birliğini nasıl kurduğu anlatılır.Bu destanın Uygurca yazılmş bir kopyası Paris'tedir.
Göktürk Destanları
1) Bozkurt Destanı:Göktürklerin dişi bir kurttan türeyişini anlatır.
2) Ergenekon Destanı:Bir savaşta yenilen ve Ergenekon’a kaçan Türklerin orada bir demir dağı eritip intikamlarını almalarını anlatır.
Uygur Devri Destanları
1) Türeyiş Destanı: Uygurların bir erkek kurttan türeyişini anlatır.
2) Göç Destanı:Uygur Türklerinin anayurtlarından göçünü anlatır.
NOT: Destanlar oluşumları bakımından iki grupta incelenebilir:
a) Doğal Destanlar: Halk arasında ortaya çıkan anonim ürünlerdir. Bunlar genellikle daha sonra bir şair tarafından derlenip düzenlenmiştir. Bu türe örnek olarak şu destanları sıralayabiliriz.
İliada, Odysseia, Yunanlıların (Homeros) Kalevala, Finlilerin Nibelungen, Almanların Ramayana, Hintlilerin La Cid, İspanyolların Chanson de Roland, Fransızların Gılgamış, Sümerlerin
b) Yapma (Suni) Destanlar: Bir olayın doğal destana benzetilerek bir şairce destanlaştırılmasıdır. Yapma destan örneği olarak şunları sıralayabiliriz:
Virgilius Aeneit
Dante İlahi Komedi
Tasso Kurtarılmış Kudüs
Milton Kaybedilmiş (Kaybolmuş) Cennet
Firdevsi Şehnâme
Kaynak :Vikipedi
» Selami Sahin - 33 Albüm...9 adet 45 lik-24 Albüm...
» Hayri Şahin 39 Full Albüm...
» Ferhat Göçer 23 Full albüm...
» Halimiz Ahvalimiz 8 Full album...
» Nesrin Sipahi - 18 albüm ve 45 likleri...
» Tas Plak Meyhaneleri - 12 Full Albüm...
» TAŞ PLAKLARDAN GAZELLER
» Tas Plaklar + Nostalji sesler 4 Bölüm...
» Taş Plak Nostalji Serisi 20 Albüm Tsm...
» Logo - 50
» Logo - 49
» Logo - 48
» Logo - 47
» Logo - 46
» Logo - 45
» Logo - 44
» Logo - 43
» Logo - 42
» Logo - 41